W odpowiedzi na ogłoszone przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w grudniu ubiegłego roku konsultacje rozporządzeń w sprawie zmian w podstawie programowej, ekspertki i eksperci z grupy roboczej ds. edukacji globalnej opracowały obszerny komentarz. Przeanalizowaliśmy podstawy programowe do przedmiotu Historia (na poziomie ponadpodstawowym), WOS oraz Historia i Teraźniejszość.
Komentarz grupy roboczej ds. edukacji globalnej działającej w ramach Grupy Zagranica do projektu rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej (pdf) >>>
Zaproponowane w rozporządzeniu wymagania ogólne i szczegółowe budziły wiele wątpliwości z naszej strony, szczególnie ze względu na to, że przedmiot Historia i Teraźniejszość zastępuje przedmiot Wiedza o Społeczeństwie na poziomie podstawowym, co oznacza, że jest jedynym przedmiotem przygotowującym młodzież do życia we współczesnym świecie i bycia świadomym obywatelem/świadomą obywatelką.
W naszym komentarzu zwracamy uwagę na kilka alarmujących kwestii w sposobie doboru treści oraz na brak tematów, które są kluczowe dla funkcjonowania we współczesnym świecie, a niestety nie zostały uwzględnione w proponowanej podstawie programowej. Dostrzegamy ogromną dysproporcję między tematami historycznymi a tematami związanymi z życiem społecznym i problemami współczesności.
Ekspertki i eksperci edukacji globalnej zaproponowali, aby młodzi ludzie mieli szasnę zapoznać się z Celami Zrównoważonego Rozwoju ONZ, które definiują największe współczesne wyzwania ludzkości. Warto by było także wprost zaakcentować kwestię konsekwencji zmian klimatu jako kluczowych globalnych wyzwań. Uważamy, że we współczesnym świecie niezwykle ważne jest kształtowanie postawy szacunku wobec środowiska naturalnego i traktowanie zasobów naturalnych jako dobra wspólnego. Ponadto, w porównaniu z obowiązującą dotychczas podstawą programową, aspekt praw człowieka został bardzo okrojony.
Z kilkudziesięciu naszych szczegółowych uwag, uwzględniono zaledwie kilka, o mniejszej wadze (np. zrezygnowano z cudzysłowu przy pojęciach: prawa człowieka i polityka klimatyczna). Nasze propozycje, by wprost odwoływać się do takich wartości jak poszanowanie godności ludzkiej, wolność, demokracja, praworządność i poszanowanie praw człowieka (w tym praw mniejszości) zostały odrzucone. Grupa robocza zaproponowała także, aby większy nacisk położyć na przygotowanie do świadomego i odpowiedzialnego udziału w życiu publicznym, w szczególności do angażowania się w problemy globalne.
Zauważamy także, że w zaproponowanych treściach występuje bardzo duża dysproporcja między tematami dotyczącymi Polski, a tymi związanymi ze światem (który w zasadzie reprezentowany jest tylko przez Unię Europejską i Chiny). Budowanie wiedzy dotyczy prawie wyłącznie kontekstu polskiego. Kontekst międzynarodowy lub globalny jest pomijany (z wyjątkiem dwóch punktów). Wielokrotnie proponowaliśmy, aby wprowadzone zostały także treści wykraczające poza Europę i Azję – np. kwestia rdzennych mieszkańców w Amerykach i Australii lub dynamicznego rozwoju części państw afrykańskich (np. Nigeria, Kenia), ale także, by omawiane zjawiska społeczne (np. migracja i uchodźctwo, prześladowania na tle religijnym, ruchy obywatelskie, tworzenie się związków zawodowych) uwzględniały kontekst międzynarodowy, a nie tylko polski. Niestety, propozycje te również zostały zignorowane.
Zachęcamy do zapoznania się z pełnym komentarzem:
Komentarz grupy roboczej ds. edukacji globalnej działającej w ramach Grupy Zagranica do projektu rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej (pdf) >>>
Załączniki:
powrót na stronę główną